Sürgün Öncesi Ahıska Türkleri’nin Türkiye’de Yerleştiği Bölgeler

Adliye mahalle – Gemlik – Bursa
1946 📖: Kavakdibi
1928 📖: Adliye
■ 20. yy başında Ahıska Türkü yerleşimi.
■ Köy halkı 1880-1881 yıllarında Gürcistan’ın Ahıska bölgesinden gelen Ahıska Türkleri’dir. 1908 yılı Bursa Yıllığında köy halkı ‘dil bilmez Gürcüler’ olarak tanımlanmıştır. SN
■ 1930 yılında köyün adı Kavakdibi olarak değiştirilmiştir. Fakat eski adı olan Adliye ismine tekrar kavuşmuştur. Günümüzde Ahıska Türkleri halen ikamet etmektedir. Berkay
■ Koord: 40° 23′ 15” D, 29° 12′ 19” K

Ağıllar köy – Artvin Merkez (Zeytinlik bucağı) – Artvin
R1886 📖: Agara [ Gürcüce “yayla” ] ■ 20. yy başında Ahıska Türkü yerleşimi.
■ 1886 Rusya nüfus sayımında – Agara = 172 Türk (Ahıskalı?) Tashw
■ Koord: 41° 4′ 42” D, 41° 54′ 52” K

Akmezar mahalle – Tomarza (Toklar bucağı) – Kayseri
1928 📖: Akmezar
■ 20. yy başında Ahıska Türkü yerleşimi.
■ Köy halkı Ardahan’dan gelen Ahıska Türklerinden oluşmaktadır. Ahıska’dan sonra bir müddet Kars vilayetine iskan edilmeleri sebebiyle köy halkı Kars muhaciri olarak adlandırılır. Mustafa
■ Koord: 38° 26′ 51” D, 35° 59′ 51” K

Alaçam mahalle – Kestel (Gürsu bucağı) – Bursa
1928 📖: Teşvikiye
■ 20. yy başında Ahıska Türkü yerleşimi.
■ Koord: 40° 7′ 33” D, 29° 17′ 25” K

Anı köy – Kars Merkez (Başgedikler bucağı) – Kars
1928 📖: Ocaklı
E474 E1880 📖 📖: Ani Անի [ Ermenice ] ■ 20. yy başında Ahıska Türkü yerleşimi.
■ 961-1045 yılları arasında Bagratuni Ermeni krallığının başkenti olan ünlü Ani kentidir. Daha sonra Timurlenk ve TC tarafından yerle bir edilmiştir. Adı Ermeniceden eski bir dile aittir. Adontz, Strabon’un bu yörede sözünü ettiği Ainínai kavminin/halkının adından türemiş olabileceğini savunur. (Adontz 46). 5. yy tarihçisi Movses alternatif Hani biçimine değinir. Türkçe Anı adı kizb-i fahiştir. SN
■ Ocaklı olan resmi adı 2016 yılında “Anı” olarak değiştirilmiştir. emjan
■ Koord: 40° 30′ 56” D, 43° 34′ 2” K

Ardanuç ilçe – Ardanuç – Artvin
Y952 📖: Ardanoútzi
G500~ 📖: Artanuci [ Gürcüce არტან უჯი “Ardahan bucağı” ] Y150 📖: Artanissa?
■ 20. yy başında kısmen Ahıska Türkü yerleşimi. Şimdi Ahıska Türkü yerleşimi
■ Ptolemaios’un andığı Artanissa `Kur nehri ile Kafkas dağı` arasında olup `dünyanın en kuzey noktası`dır. Ancak Ptolemaios’un Kafkasya coğrafyası muğlaktır. Gürcü Vekayinamesinde ilk kez 5. yy sonlarında `Klarcet ilinde Artanuci adlı bir kale` anılır. Gürcüce adın anlamı belli değildir. Erm ard-anuş `tatlıtarla` ciddiye alınamaz. SN
■ Hilmi Uran Hatıratında “Fakat ağaçsız bir dağda, evleri birbiri üzerine yığılmış gibi duran Ardanoş hiç hoşumuza gitmemişti. Esasen Ermeni köyüydü ve kimseler yoktu” ifadeleriyle nüfus hakkında bilgi verir. Utku Oziz
■ Rus etnik haritasında Ardanuç ilçe merkezi Ermeni çoğunluk gözüküyor xyz
■ Koord: 41° 7′ 26” D, 42° 3′ 55” K

Artmak mahalle – Pınarbaşı (Pazarören bucağı) – Kayseri
1928 📖: Artmak
■ 20. yy başında Ahıska Türkü yerleşimi.
■ 1877-1878 Osmanlı-Rus savaşında (93 Harbi) Osmanlı Devletinin izni ve yer göstermesiyle Ardahan (Dedegül Köyü) ve Kars yörelerinden göçenlerce kurulmuştur.
■ Koord: 38° 32′ 46” D, 36° 16′ 1” K

Aşağıırmaklar köy – Ardanuç (Aşağıırmaklar bucağı) – Artvin
R1886 📖: Samsxar/Samtskali [ Gürcüce samitskali “üçdere” ] 1574t 📖: Samiskar [ Gürcüce samitskaro “üçpınar” ] ■ 20. yy başında Ahıska Türkü yerleşimi.
■ Koord: 41° 11′ 3” D, 42° 10′ 37” K

Aşağımaden köy – Artvin Merkez (Zeytinlik bucağı) – Artvin
1876s 📖: Xod aş. [ Ermenice xod “otlak” ] ■ 20. yy başında Ahıska Türkü yerleşimi.
■ 19. yy seyyah ifadelerine göre halkı Türk dilli `Müslüman Gürcü` idi. Bir miktar Ermeni nüfus da vardı. Yayla ve mevki adlarının çoğu Gürcüce, bazıları Ermenicedir. Bakır ve çinko madenleri tarihöncesi dönemden beri işletilmiştir. SN
■ Koord: 40° 58′ 41” D, 41° 49′ 51” K

Avcılar köy – Ardanuç – Artvin
1902hb 📖: Arkim
■ 20. yy başında Ahıska Türkü yerleşimi. Şimdi Ahıska Türkü yerleşimi
■ Koord: 41° 7′ 37” D, 41° 58′ 31” K

Aydınköy köy – Ardanuç – Artvin
1927 📖: Tanzot
E1902 📖: Dantsod
1574t 📖: Dansud [ Ermenice dantsod “armutlu” ] ■ 20. yy başında Ermeni/Ahıska Türkü yerleşimi. Şimdi Ahıska Türkü yerleşimi
■ Koord: 41° 2′ 34” D, 42° 5′ 42” K

Bağlıca köy – Ardanuç (Aşağıırmaklar bucağı) – Artvin
R1886 1927 📖 📖: Çidil/Tçidili
1574t 📖: Çildir [ Gürcüce çrdili “kuzyer, kuzey” ] ■ 20. yy başında Ahıska Türkü yerleşimi.
■ Koord: 41° 14′ 16” D, 42° 8′ 17” K

Bıçkıdere mahalle – Şile (Alacalı bucağı) – İstanbul
1915h 📖: Bıçkıdere
■ 20. yy başında Ahıska Türkü yerleşimi.
■ Nüfusu 1878 sonrası Batum muhaciridir. SN
■ Koord: 41° 4′ 12” D, 29° 28′ 26” K

Bulanık köy – Ardanuç – Artvin
R1886 1927 📖 📖: Longotxev/Longotxevi [ Gürcüce “Longot (öz.) deresi” ] ■ 20. yy başında Ahıska Türkü yerleşimi.
■ 9. yy’a ait anıtsal Yeni Rabat kilisesinin harabesi bu köy yakınındadır. SN
■ Koord: 41° 3′ 41” D, 42° 10′ 32” K

Burhaniye mahalle – Kestel (Gürsu bucağı) – Bursa
1928 📖: Burhaniye
■ 20. yy başında Ahıska Türkü yerleşimi.
■ Koord: 40° 10′ 12” D, 29° 14′ 21” K

Cinahmet mahalle – Pınarbaşı (Pazarören bucağı) – Kayseri
1928 📖: Cinahmet
■ 20. yy başında Ahıska Türkü yerleşimi.
■ 93 Harbi Erzurum muhaciri yerleşimidir. SN
■ Köy halkı ağırlıklı olarak Erzurum’dan gelen Ahıska Türkleridir. Fakat Kars ve Ardahan’dan gelen Ahıskalılar da mevcuttur. Cemil
■ Koord: 38° 34′ 53” D, 36° 10′ 18” K

Çakıllar köy – Ardanuç (Aşağıırmaklar bucağı) – Artvin
G1000~ 1927 📖 📖: Norgieli [ Gürcüce ] ■ 20. yy başında Ahıska Türkü yerleşimi. Şimdi Ahıska Türkü yerleşimi
■ 10. yy’da Aziz Grigol Xandzeli’nin yaşam öyküsünde anılan Norgieli köyüdür. SN
■ Koord: 41° 13′ 3” D, 42° 9′ 11” K

Çıldır ilçe – Çıldır – Ardahan
1854h 📖: Çıldır (başka yer) [ Gürcüce çrdilo “kuz, kuzey” ] 1595t 1920h 📖 📖: Zurzuna
■ 20. yy başında Ahıska Türkü/Karapapak/Terekeme yerleşimi.
■ Çıldır esasen bölge adıdır. Evvelce Başköy’de bulunan yönetim merkezi Rus idaresi zamanında Zurzuna köyüne taşınmıştır. 1924’te Zurzuna kasabasının adı Çıldır olarak değiştirilmiştir. Mevhum `Saka Türkleri` kavmi ile ilgisi yoktur. SN
■ © 26.09.1860 Çıldır’daki Türkmen ve Koçhanlı Aşireti ile Karapapak taifesinden olub askerlik çağına geldikleri halde kura-i şeriyyeye davete icabet etmiyenlerin yakalanmaları. © »»» 17.02.1861 Çıldır Sancağı dahilinde bulunan Türkmen ve Kocuman aşairiyle Karapapak taifesinin kur’a-i şer’iyyelerinin ne şekilde icra olunduğu. deyar heyran
■ Çıldır ilçesinde eski yer adları kısmen Gürcüce, daha çok Ermenicedir. Türkçe adlar da vardır. 1828 öncesinde “Yerli” adı verilen Türkler ile Ermenilerin yarı yarıya karışık olduğu anlaşılıyor. 1828 harbinde Ermenilerin Rus tarafına göçmesiyle boşalan köylere Karapapak göçmenler yerleştirilmiştir. Karapapak köylerinin hemen hepsinin eski adı Ermenicedir. “Yerli” köyleri daha çok Gürcüce, kısmen Türkçedir. 20. yy başında Ermeni nüfus yoktur.
■ Koord: 41° 7′ 44” D, 43° 7′ 58” K

Derecik köy – Kars Merkez – Kars
1928 📖: Kaloköy [ Gürcüce k’alo კალო “harman yeri” ] ■ 20. yy başında Ahıska Türkü yerleşimi. Şimdi Türk yerleşimi
■ İlk Rus kaydında 29 hane Türk ve 2 hane Kürt bulunmaktadır. Kürtler büyük ihtimalle yakınındaki Halefoğlu köyünün çobanları, zira günümüzde köyde yerli Kürt bulunmuyor. metonio
■ Koord: 40° 36′ 3” D, 43° 13′ 16” K

Derinköy köy – Artvin Merkez (Zeytinlik bucağı) – Artvin
1913hk 📖: Gurcan + Vartisxev
1876s 📖: Gurcan Vartisxev [ Gürcüce vartisxevi “güldere” ] ■ 20. yy başında Ahıska Türkü yerleşimi.
■ 1886 Rusya nüfusa sayımı – Gurcan = 164 Türk (Ahıskalı?) Tashw
■ Koord: 41° 5′ 26” D, 41° 52′ 46” K

Edegül köy – Ardahan Merkez (Yalnızçam bucağı) – Ardahan
R1889 📖: Edegül
■ 20. yy başında Ahıska Türkü yerleşimi. Ahıska Türkü/Kürt-Sünni yerleşimi
■ Koord: 41° 7′ 0” D, 42° 35′ 11” K

Elmaçayır mahalle – İnegöl – Bursa
1911h 📖: Elmaçayırı | Feyziye
■ 20. yy başında Ahıska Türkü yerleşimi.
■ Koord: 40° 1′ 20” D, 29° 22′ 52” K

Gökçeli köy – Yıldızeli (Direkli bucağı) – Sivas
1916h 📖: Göğçeli
■ 20. yy başında Ahıska Türkü yerleşimi.
■ 93 Harbinde Kars ili Selim ilçesi Kekeç köyü ve Bayburt köylerinden gelen nüfus köy halkının neredeyse tamamını oluşturur. SN
■ Koord: 39° 39′ 47” D, 36° 30′ 18” K

Gümüşhane köy – Ardanuç – Artvin
1574t 📖: Gümüşxane [ Türkçe ] ■ 20. yy başında Ahıska Türkü yerleşimi. Şimdi Ahıska Türkü yerleşimi
■ Ünlü TV sunucusu Beyazıt Öztürk’ün baba köyüdür. metonio
■ Koord: 41° 7′ 18” D, 41° 56′ 52” K

Güzçimeni köy – Ardahan Merkez – Ardahan
1595t 📖: Kirman [ Gürcüce ] ■ 20. yy başında Ahıska Türkü yerleşimi. Kısmen Kürt-Sünni yerleşimi
■ Kirmani (ქირმანი), Gürcüce’nin Güney lehçelerinde yeni biçilecek ot demektir. meriç
■ Koord: 41° 4′ 24” D, 42° 38′ 29” K

Hamamlı köy – Artvin Merkez (Ortaköy bucağı) – Artvin
1876s 📖: Dolisxana
G800~ 📖: Doliskana [ Gürcüce lodiskana “taşlı tarla” ] ■ 20. yy başında Ahıska Türkü yerleşimi. Şimdi Ahıska Türkü yerleşimi
■ Tarihi Gürcü Dolishana Kilisesi bu köydedir. Dolishana adı metatezdir Lodisqana > Dolisqana > Dolisxana. Taner A.
■ 1886 Rusya nüfus sayımında – 216 Türk (Ahıskalı?) Tashw
■ Koord: 41° 9′ 58” D, 41° 57′ 5” K

Haydarhacı mahalle – Aşkale (Çiftlik bucağı) – Erzurum
1522t 📖: Haydar-hācī
■ 20. yy başında Ahıska Türkü yerleşimi. Şimdi Kürt-Sünni yerleşimi
■ Köyün büyük çoğunluğu 93 Harbinde Göle/Samandöken (Sinot) köyünden göçmüş Ahıska Türkleridir. SN
■ Bir kısım aileler de Yozgat, Erzurum-Narman ve Aşkalenin Yayla köyünden gelmiştir. Günümüzde Samandöken-Sinot köyünün bir kaç Ahıskalı aile hariç tamamı Çarlık döneminde yerleşmiş Kürttür. metonio
■ Koord: 39° 45′ 3” D, 40° 41′ 31” K

Hisarlı köy – Ardanuç (Aşağıırmaklar bucağı) – Artvin
R1886 1927 📖 📖: Petoban/Petobani [ Gürcüce ] 1574t 📖: Petovan
■ 20. yy başında Ahıska Türkü yerleşimi.
■ Koord: 41° 11′ 4” D, 42° 12′ 34” K

İclaliye mahalle – İnegöl – Bursa
1928 📖: İclaliye
1911h 📖: Erikli
■ 20. yy başında Ahıska Türkü/Boşnak yerleşimi. Şimdi Ahıska Türkü yerleşimi
■ Daha önce Acaralı Gürcüler iskan edilmişken 1894’te Bosnalı muhaciler yerleştirildi. SN
■ Halkı kendini “Gürcü” değil, Ahıska Türkü olarak tanımlamaktadır. C.G.
■ Koord: 39° 59′ 8” D, 29° 28′ 48” K

İğdeliören köy – Şarkışla – Sivas
1928 📖: İğdeliviran
■ 20. yy başında Ahıska Türkü yerleşimi.
■ Köy halkı Ardahan Muhaciri olup Göle ilçesinden gelen Ahıska Türkleridir. Cemil
■ Koord: 39° 34′ 57” D, 36° 28′ 8” K

İkizdere köy – Damal – Ardahan
R1886 1928 📖 📖: Nunus/Nunusi [ Gürcüce ] ■ 20. yy başında Ahıska Türkü yerleşimi. Şimdi Ahıska Türkü yerleşimi
■ Damal ilçesine bağlı tek Sünni Türk köyüdür, ahalisi Ahıskalıdır. Damal ilçesinin en küçük köyü olduğu gibi kütük nüfusunun %3ü bile etmez. metonio
■ Köyün adı, Gürcüce parmakucu anlamına gelen Nuni (ნუნი) kelimesinden gelmesi muhtemeldir. meriç
■ Koord: 41° 20′ 18” D, 42° 54′ 18” K

İnci mahalle – Afşin (Tanır bucağı) – Kahramanmaraş
1950 1950: Bozyer+İnciğin+Poskoflu
1918h 📖: Türk Poskoflu
■ 20. yy başında Ahıska Türkü yerleşimi. Kısmen Alevi-Kürt veya Zaza (Alxas) yerleşimi
■ 1878 Posof muhacirleri tarafından kurulmuşken günümüzde nüfus kompozisyonu değişmiştir. SN
■ Köy 1878 Osmanlı-Rus savaşında Ardahan’ın Posof ilçesinden gelenler tarafından kurulan bir köydür.
■ Maraş ili Afşin İlçesinin Tanır Köyüne bağlı Poskuflu,İnciğin ve Bozyer obaları bu köyden ayrılmak, birbiriyle birleşmek suretiyle (İnci) köyü kurulması ,09.07.1949 RG ishak levent
■ Koord: 38° 22′ 49” D, 36° 55′ 44” K

Kapıköy köy – Ardanuç (Aşağıırmaklar bucağı) – Artvin
1574t R1886 📖 📖: Karsnia/Karsini [ Gürcüce karisnia “kapı köyü” ] ■ 20. yy başında Ahıska Türkü yerleşimi.
■ Koord: 41° 10′ 43” D, 42° 13′ 42” K

Karaislah mahalle – Osmangazi (Soğukpınar bucağı) – Bursa
1928 📖: Karaislah
■ 20. yy başında Ahıska Türkü yerleşimi.
■ Karaislah köyünün Cebel (Dağ) kesimine 1896’da Gürcü muhacirler iskan edildi. SN
■ Köy halkı 1893 yılında Artvin’in Yusufeli ilçesinden gelmiştir. Osmanlı kaynaklarında köydeki insanlar ”Lisan bilmez Gürcüler” olarak kayıt altına alınmış. Haliyle gelen kişilerin kimliğini sorgularsak Ahıska Türkü veya Kıpçak Türkü’de olabilirler. Berkay
■ Koord: 40° 1′ 17” D, 29° 7′ 32” K

Karakadı mahalle – İnegöl – Bursa
<1960 📖: Muratpınarı
■ 20. yy başında Ahıska Türkü/Gürcü yerleşimi. Şimdi yerleşimi
■ Acara ve Ahıska muhaciri yerleşimi
■ Koord: 40° 0′ 39” D, 29° 29′ 58” K

Kaşıkçı köy – Ardanuç – Artvin
1913hk 📖: Kaşıkçı
■ 20. yy başında Ahıska Türkü yerleşimi. Şimdi Ahıska Türkü yerleşimi
■ Koord: 41° 7′ 7” D, 42° 9′ 5” K

Kenardere köy – Çıldır (Kurtkale bucağı) – Ardahan
R1889 📖: Ampur / Anpur [ Gürcüce ] E1662 1928 📖 📖: Ampert
■ 20. yy başında Ahıska Türkü yerleşimi.
■ Köyün adı halk arasında Anpur olarak telaffuz edilir ve birtakım uydurma efsanelerle açıklanır. Yerli Türk köyü olduğu söylenir. SN
■ Koord: 41° 17′ 22” D, 43° 10′ 5” K

Kıraç köy – Ardahan Merkez (Yalnızçam bucağı) – Ardahan
1928 📖: Danzikom [ Ermenice dantsi kom “armut komu” ] ■ 20. yy başında Ahıska Türkü yerleşimi. Şimdi Kürt-Sünni yerleşimi
■ Koord: 41° 8′ 8” D, 42° 35′ 5” K

Kızılcık köy – Ardanuç – Artvin
R1886 1927 📖 📖: Unusxev/Unusxevi
1574t 📖: Unisxev [ Gürcüce xevi “dere” ] ■ 20. yy başında Ahıska Türkü yerleşimi.
■ Koord: 41° 7′ 58” D, 42° 6′ 8” K
Konaklı köy – Ardanuç – Artvin
1574t R1886 📖 📖: Xertvis/Xertvisi [ Gürcüce ] ■ 20. yy başında Ahıska Türkü yerleşimi.
■ Kura nehri üzerindeki Gürcü tarihinde önemli rol oynayan Xertvisi Kalesi ile adaştır. Bazı kaynaklarda geçen Xertus biçimi, eski Türkçe yazının yanlış okunmasından kaynaklanır. SN
■ Koord: 41° 6′ 47” D, 42° 9′ 26” K

Kuşkayası mahalle – Afşin – Kahramanmaraş
1918h 📖: Kuşkayası
■ 20. yy başında Ahıska Türkü yerleşimi. Şimdi Ahıska Türkü yerleşimi
■ Yörede Muhacir Köyü adıyla tanınır. Köy halkı 1878 sonrasında Posof’tan göçen Ahıska Türkleridir. SN
■ Köyün kuruluşu Osmanlı-Rus Savaşı’na dayanmaktadır. 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı’ndan sonra (93 Harbi) Ardahan ve Muş dolaylarından göç edenler, bu günkü köyün bulunduğu yere yerleşmişlerdir
■ Koord: 38° 17′ 20” D, 37° 1′ 52” K

Mesruriye mahalle – İnegöl (Tahtaköprü bucağı) – Bursa
1895a 📖: Mesruriye
■ 20. yy başında Ahıska Türkü yerleşimi.
■ 19. yy sonlarında Batum vilayetinden göçmen olarak gelen `dil bilmez Gürcüler` olarak tanımlanan zümredir. Bahçekaya (Çürüksu) adlı mahallesi vardır. SN
■ Koord: 39° 55′ 22” D, 29° 36′ 32” K

Okumuşlar köy – Artvin Merkez (Zeytinlik bucağı) – Artvin
1913hk 📖: Boselt [ Gürcüce “ahırlar” ] ■ 20. yy başında Ahıska Türkü yerleşimi.
■ Ünlü Şatberdi Gürcü manastırının kalıntıları bu köy yakınında teşhis edilmiştir. SN
■ 1886 Rusya nüfus sayımı – Boselt = 255 Türk (Ahıskalı?) Tashw
■ Koord: 41° 6′ 1” D, 41° 55′ 31” K

Ortakent mahalle (Hanak bağ) – Hanak – Ardahan
1928 📖: Nakalaköy
1854h 📖: Nakalaxevi
G1000~ 📖: Nakalakevi [ Gürcüce ] ■ 20. yy başında Ahıska Türkü yerleşimi. Şimdi Ahıska Türkü yerleşimi
■ Koord: 41° 13′ 19” D, 42° 54′ 16” K

Ortaköy köy – Artvin Merkez (Ortaköy bucağı) – Artvin
1876s 📖: Berta ბერთა [ Gürcüce berta “keşişler” ] ■ 20. yy başında Ahıska Türkü yerleşimi. Şimdi yerleşimi
■ Başlıca mahalleleri Cedliyan, Ketket, Solamezre, Atanasur, Kohezelar, Sebeskül, Koçoğligiller, Papavur, Usufant, Kedihane, Şenetürk, Nadlavur, İmamgil, Nakavur, İslamoğulları, Tevkezelar, Gulavur, Solamezrelar, Kokvar, Silavut, Zakorol, Ecvante, Dableşet, Tavşangil, Annevur, Tavkatur ve Parahko’dur. Sakusel, Didigara, Tanzilavur, Corasa, Duganala, Kaltalak mezraları vardır. Ayrıca Duganala mezrasına bağlı üç mahalle bulunmaktadır, bunlar Samziyer, Kukuçkil ve Sirtmezre’dir. Yer adlarının bir kısmı Türkçe, diğerleri Gürcücedir. SN
■ 1886 Rusya nüfus sayımında – 1.559 Türk (Ahıskalı?) Tashw
■ Koord: 41° 15′ 8” D, 41° 59′ 31” K

Ortayazı mahalle – Ergani – Diyarbakır
1928 📖: Balaxor aş. [ Ermenice Պալախոռ “kaya ağıl” ] 1902hk 📖: Muhacir
■ 20. yy başında Türkmen/Ahıska Türkü yerleşimi. Şimdi Türkmen yerleşimi
■ Yerel kullanımda hala Maciran (`muhacirler`) adı verilen köy 1877-78 harbinde Artvin-Şavşat muhacirleri iskân edilmiştir. Ergani havalisinin Türkçe konuşan tek köyüdür. SN
■ Köyü kuranlar ve ilk sakinler Türkmen’dir. Köye sonradan gelen Muhacirler ise Ahıska Türkleri’dir. Ayrıca Ergani havalisinin Türkçe konuşan yaklaşık 30 tane köyü ve mezrası vardır. Bunu da 1927 yılı Anadil nüfus sayımı belgelerinden tespit ettik. Köy halkı günümüzde halen Türkmenler ile Ahıska Türklerinden oluşuyor. Yazın köye hasat döneminde Rençber kürtleri geliyor. Fakat onlar da yerleşik değil. Son olarak Fenerbahçe Spor Kulübü’nün başkanlarından Aziz Yıldırım buralıdır ve köyün Türkmenlerindendir. Mehmet Kaya
■ Koord: 38° 13′ 23” D, 39° 41′ 20” K

Ömertepe mahalle (Aziziye bağ) – Aziziye (Ilıca bucağı) – Erzurum
1522t 1928 📖 📖: Plur/Pulur
E1075 📖: Plurıs [ Ermenice plurk akk. plurıs “höyükler” ] ■ 20. yy başında Ahıska Türkü yerleşimi.
■ 1829’da Ermenilerin terk ettiği köye Ahıska Türkleri ve daha sonra bir miktar Başkurt yerleşmiştir. Ancak 1895 olaylarında köyde hala bir kısım Ermeninin yaşadığı anlaşılıyor. SN
■ Koord: 39° 54′ 20” D, 41° 7′ 50” K

Öncül köy – Çıldır (Kurtkale bucağı) – Ardahan
1928 📖: Zikaristav
R1889 📖: Tsxoristav [ Gürcüce “Tsxori deresi” ] ■ 20. yy başında Ahıska Türkü yerleşimi. Kısmen Kürt-Sünni yerleşimi
■ 1835 Çıldır Nüfus Defteri’nde Zıgarostav-Öncül köyünde bir aile Kürd olarak kayda alınmıştır. Nejdet
■ Koord: 41° 14′ 27” D, 43° 9′ 51” K

Pırnallı köy – Artvin Merkez (Ortaköy bucağı) – Artvin
1913hk 📖: Porta
■ 20. yy başında Ahıska Türkü yerleşimi.
■ 1886 Rusya nüfus sayımında – 110 Türk (Ahıskalı?) Tashw
■ Koord: 41° 15′ 17” D, 42° 4′ 18” K

Posof ilçe – Posof – Ardahan
R1889 📖: Digor
1854h 📖: Digvir
1595t 📖: Dğvari / Dğor [ Gürcüce dğvari ] ■ 20. yy başında Ahıska Türkü yerleşimi. Şimdi Ahıska Türkü yerleşimi
■ ’Ahıska Türkleri’ adı verilen toplumun Türkiye’deki ana yerleşim merkezidir. Gürcistan’da kalan Ahıskalılar Stalin zamanında Orta Asya’ya sürüldükten sonra 1990’larda topluca Türkiye’ye göçerek çeşitli illere iskan edildirler. ■ Posxof bölgenin adıdır; bugünkü ilçe merkezi Dğvari köyünde bulunur. Hemen tüm yerleşim birimlerinin adı Gürcücedir. SN
■ Dğvari (დღვარი) adı, Gürcüce olup asıl manası unutulmuştur. Aynı adı taşıyan Gürcistan/Acara’da köy vardır. meriç
■ Koord: 41° 30′ 34” D, 42° 43′ 37” K

Saitabat mahalle – Kestel (Gürsu bucağı) – Bursa
1928 📖: Saidabad
■ 20. yy başında Ahıska Türkü yerleşimi.
■ Bursa Derekızık köyüne ait araziye 1894 yılında Batum muhaciri Gürcüler iskan edildi. SN
■ Koord: 40° 8′ 58” D, 29° 14′ 3” K

Savaş köy – Şavşat – Artvin
G1874 1927 📖 📖: Mogvta/Mokta მოგვთა [ Gürcüce “mecusiler” ] ■ 20. yy başında Ahıska Türkü yerleşimi. Şimdi Ahıska Türkü yerleşimi
■ Gürcistan’da eski başkent Mtskheta’nın tarihi mahallelerinden biri Mogvta adını taşır. SN
■ Köydeki mahallelerin çoğunluğu Gürcüce adlar taşımaktadır. Bunlar şunlardır: Romiyet,Gadağma, Gorçat, Agarasman, Çeçat, Nomora. meriç
■ Koord: 41° 13′ 37” D, 42° 14′ 0” K

Sulakçayır köy – Hanak (Damal bucağı) – Ardahan
R1886 1928 📖 📖: Carisxev/Carisxevi [ Gürcüce cvarisxevi “haçdere” ] ■ 20. yy başında Ahıska Türkü yerleşimi. Kısmen Ahıska Türkü yerleşimi
■ Koord: 41° 18′ 5” D, 42° 54′ 20” K

Şavşat ilçe – Şavşat – Artvin
1854h 1927 📖 📖: Satlel/Satleli
■ 20. yy başında Ermeni/Ahıska Türkü yerleşimi.
■ Bugünkü ilçe merkezinin çekirdeğini oluşturan Satlel köyüne 19. yy’da Acaralı Himşiaşvili beyleri himayesinde bazı Ermeniler yerleşmiş ve hızla kalkınan kasaba daha 1870’li yıllarda Şavşat bölgesinin gayriresmi merkezi niteliğini kazanmıştır. Halen nüfus çoğunluğu Gürcü kökenli Müslüman olan `Ahıska` Türkleridir. SN
■ Koord: 41° 15′ 22” D, 42° 20′ 30” K

Üvezli mahalle – Şile (Alacalı bucağı) – İstanbul
1915h 📖: Üvezli
■ 20. yy başında Ahıska Türkü yerleşimi.
■ Nüfusu 1878 sonrası Batum muhaciridir. SN
■ Koord: 41° 6′ 51” D, 29° 26′ 43” K

Yazıdere mahalle – Afşin – Kahramanmaraş
1928 📖: Poskoflu
■ 20. yy başında Ahıska Türkü yerleşimi.
■ 1878 Harbinde Posof (eski Posxov) muhacirleri tarafından kurulmuştur. SN
■ Koord: 38° 9′ 16” D, 37° 0′ 4” K

Yukarıaydere köy – Hanak – Ardahan
R1889 📖: Yk. Tsurmal/Tsurman [ Gürcüce ] ■ 20. yy başında Ahıska Türkü yerleşimi. Şimdi Ahıska Türkü yerleşimi
■ Koord: 41° 21′ 30” D, 42° 42′ 24” K

Yukarımaden köy – Artvin Merkez (Zeytinlik bucağı) – Artvin
1876s 📖: Xod yk. [ Ermenice xod “otlak” ] ■ 20. yy başında Ahıska Türkü yerleşimi.
■ Aşağımaden köyüne bakınız. SN
■ Aşağı Xod’da kilise kalıntısı var.1700’lerin ortalarından itibaren İslamiyet kabul edildi. Yer adlarının çoğu Gürcücedir. Saralot, Axalet gibi. Ali Eskici
■ Koord: 40° 59′ 34” D, 41° 52′ 2” K

Yumruveren mahalle – Aşkale (Çiftlik bucağı) – Erzurum
1928 📖: Yumruviran
■ 20. yy başında Ahıska Türkü yerleşimi.
■ Koord: 39° 44′ 11” D, 40° 43′ 9” K